Najczęściej przyczyną jest bardzo głęboka próchnica - czyli komponenta bakteryjna infekująca wnętrze zęba (infekcja miazgi zęba - delikatnej tkanki wypełniającej wnętrze zęba zawierającej naczynia i nerwy).
Do innych przyczyn mogących powodować zapalnie tkanki wewnętrznej zęba należą:

• Przyczyny okluzyjne - czyli przeciążenia zęba w zgryzie.
• Utrata żywotności/zmiany zapalne w wyniku rozległych wypełnień.
• Utrata żywotności z powodu paradontozy (przewlekłej choroby dziąseł i tkanek otaczających ząb).
• Próchnica wtórna w wyniku nieszczelnego wypełnienia lub nieodpowiedniej higieny jamy ustnej.
• Złamanie korony zęba i następowe zakażenie bakteryjne.

Leczenie kanałowe jest to leczenie odbywające się we wnętrzu zęba, polegające na ewakuacji zapalnie zmienionych tkanek, czyli miazgi zęba(terminem miazga określa się naczynia i nerwy zęba). Ząb zostaje oczyszczony z bakterii poprzez obfite dezynfekowanie kanałów, a po odpowiednim nadaniu im kształtu, kanały główne zostają wypełnione materiałem specjalnie do tego przeznaczonym. Dzięki temu zabiegowi możliwe jest zachowanie własnego zęba w jamie ustnej i odroczenie lub wyeliminowanie konieczności umieszczenia implantu. Leczenie pod kontrolą mikroskopu umożliwia przeprowadzenie leczenia bardzo precyzyjnie

Jest to trudne pytanie... Część zależy od lekarza - czyli opracowanie kanałów zęba zgodnie ze sztuką, w izolacji od dostępu śliny, obfitej dezynfekcji oraz szczelnym wypełnieniu wszystkich dostępnych dla ręki lekarza kanałów. Daje to duże szanse powodzenia leczenia, natomiast dużo zależy także od samej odporności pacjenta. Jest odsetek pacjentów, u których mimo przyłożenia wszelkich starań, pozostaje stan zapalny w tkance poza wierzchołkiem zęba - jest to proces zapalny zewnątrzkanałowy niereagujący na leczenie od strony jamy zęba. W takim przypadku konieczne może być leczenie chirurgiczne aby zachowanie zęba w jamie ustnej było możliwe.

Owszem, ząb leczony kanałowo może być dotknięty próchnicą jak każdy inny, gdyż tkanka zęba stanowi substrat dla bakterii prochnicotwórczych. Dzieje się tak w wyniku nieodpowiedniej higieny jamy ustnej lub zbyt dużej podaży cukrów.

• Leczenie pierwotne jest to leczenie endodontyczne danego zęba po raz pierwszy, które wystąpiło z różnych przyczyn.
• Leczenie wtórne czyli tzw. "reendo" jest to leczenie ponowne zęba leczonego kanałowo w przeszłości, jednak z różnych przyczyn konieczne do powtórzenia (np. Nawrót zmiany zapalnej po kilku latach, narzędzie złamane w kanale przy pierwotnym leczeniu, kanały niedopełnione podczas pierwszego leczenia, próchnica sięgająca materiału wypełniającego kanały zęba leczonego kanałowo w przeszłości). Ponowne leczenie kanałowe ze względu na specyfikę zabiegu jest bardziej skomplikowane i uzależnione od tego, jak przebiegało wcześniejsze ,pierwotne leczenie.

Cena leczenia uzależniona jest od stopnia trudności jego przeprowadzenia (np. kanały zagięte, trudny dostęp, złożona anatomia zęba, obecne wkłady lub złamane instrumenty).
Jeśli występują trudności - w postaci zakrzywionych kanałów ,perforacji (uszkodzenia ściany zęba) należy je pokonać i szczelnie wypełnić kanały główne zęba. Czasem obecne są także kanały dodatkowe, które kiedyś pominięto ze względu na brak możliwości leczenia pod mikroskopem, a mogące być przyczyną zmian zapalnych. Podjęcie decyzji o leczeniu jest zawsze indywidualnie omawiane z pacjentem

Ze względu na specyfikę pracy w powiększeniu i jego precyzję trzeba uzbroić się w cierpliwość, gdyż wizyta może trwać nawet 2-3 godziny. W zależności od trudności przypadku i ilości kanałów w zębie leczenie może być nawet kilkuwizytowe (zazwyczaj jednak leczenie udaje się je zakończyć na 1 - 2 wizytach).

Medycyna daje nam szanse, natomiast nigdy nie daje gwarancji ,uzależnione jest to od wielu czynników zmiennych osobniczo, a także od samej  odporności pacjenta. Szanse powodzenia zalezą m.in. od tego czy leczenie jest pierwotne czy wtórne czy obecne są zmiany zapalne przy wierzchołkach korzeni czy ząb uległ wcześniej złamaniu, czy mamy do czynienia ze złamanym narzędziem w kanale itp. Ząb prawidłowo przeleczony kanałowo, przy dobrej higienie jamy ustnej i okresowych kontrolach, zaopatrzony szczelną odbudową protetyczną/wypełnieniem, jest w stanie istnieć w jamie ustnej tak długo, jak inne zęby pacjenta.

Złożoność zabiegu, dezynfekcja bakterii znajdujących się we wnętrzu zainfekowanego zęba oraz szczelne wypełnienie kanałów może sprawić, że w niektórych przypadkach, odczuwalna będzie tkliwość zęba po zabiegu - jest to zjawiskiem normalnym i zazwyczaj mija do kilku dni po zabiegu.

W niektórych przypadkach, kiedy rokowanie co do powodzenia leczenia jest niepewne (zęby złamane głęboko poddziąsłowo, bardzo trudna anatomia, duże stany zapalne, bardzo duże zniszczenie tkanek własnych zęba) słuszną opcja jest rozważenie usunięcia zęba i zastąpienia go implantem, który w takim przypadku daje bardziej przewidywalny efekt.

Po zakończeniu leczenia kanałowego ząb jest niestety słabszy mechanicznie, ze względu na brak cyrkulacji płynów odżywiających tkankę. Słusznym jest zaopatrzenie szerokich kanałów we wkłady z włókna szklanego, mające za zadanie zwiększyć wytrzymałość leczonego zęba. Wymogiem koniecznym do zwiększenia szansy powodzenia, jest zaopatrzenie zęba odpowiednią w danym przypadku, szczelną odbudową (wypełnienie kompozytowe/korona/nakład) bezpośrednio po, lub do 3 tygodni od zakończenia leczenia. Ma to na celu zapobiec wtórnemu zainfekowaniu wypełnionych kanałów i umożliwia uzyskanie zwiększonej wytrzymałości .